ساخته های ساسانی در دل ا‎یرانشهر به روا‎یت متون تاریخی

نویسندگان

سعید علیتاجر

علی اکبری

چکیده

سرزمینی که امروزه کشور عراق نامیده می شود زمانی توسط پادشاهان ساسانی دل ایرانشهر خوانده می شد. موقعیت و ویژگی های جغرافیایی دل ایرانشهر باعث شده بود که پادشاهان ساسانی به ویژه پس از خسرو انوشیروان این سرزمین را محل اقامت و مرکز حکومت خود قرار دهند و این امر موجب ساخت وسازهای فراوانی با اهداف مختلف شد. اما از آن جا که بسیاری از آن ساخته ها در گذر ایام و بنا به دلایلی ویران و تخریب شده است یکی از راه های دست یابی به آن ها گزارش هایی است که در متون تاریخی از آن ساخته ها آمده است. نگارندگان این نوشته می کوشند در حد توان خود با واکاوی برخی از آن متون که توسط محمدی ملایری گزارش شده است، به شناخت گوشه ای از آن ساخته ها نایل شوند. در این پژوهش از طریق طرح تحقیقِ کیفیِ تفسیرتاریخی و با گردآوری داده ها از متون دست اول عربی بازگردانده شده به پارسی، در پی یافتن پاسخ به این پرسش ها که دل ایرانشهر کجاست و چه ساخته هایی از دوران ساسانی در آن جا گزارش شده است، اقدام شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که عمده ی ساخته های ساسانیان در دل ایرانشهر را می توان به سه گروه عمده ی: ساخته های دفاعی (پادگان ها و دژها)، ساخته های حکومتی (کاخ ها) و ساخته های آب (بندها، پرندها، آب راه ها و خندق ها) تقسیم نمود که باقی مانده هایی از آن ها قابل شناسایی است که می توان با ردیابی محل قرارگیری آن ها از دل متون و اسناد، بستر مناسبی جهت کاوش های باستان شناسانه فراهم آورد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مؤلفه های تاریخ نگاری شعبی براساس روایت های بر جای مانده از وی در متون کلاسیک تاریخی

ریشه ­های تاریخ­نگاری اسلامی به روایاتِ راویان و اخباریان سده اول و دوم قمری باز می­ گردد که در متون تاریخی سده­ های بعد بر جای مانده ­اند. از این ­رو، فهمِ شیوۀ تفکر مسلمانان درباره گذشته، به یک معنا بدون بررسی این روایت­های تاریخی امکانپذیر نیست. در این میان، روایات ابوعمرو عامربن ­شراحیل ­عبد شعبی معروف به شعبی (متوفای 104ق)، به عنوان نخستین اخباری مکتب عراق، از جایگاه خاصی در تاریخ­نگاری اسلا...

متن کامل

بررسی تطبیقی روایت شهادت علی‌اکبر در منابع تاریخی و متون تعزیه

بُعد سوگوارانه واقعه کربلا، یکی از مهم‌ترین و ملموس‌ترین ابعاد این واقعه است و کیفیت حضور و نقش‌آفرینی برخی از نوجوانان حاضر در این رخداد، مانند «علی‌اکبر»، که بازخوانیِ روایت شهادت آنان در گذر زمان صور گوناگونی به خود دیده، از جمله آشکارترین جلوه‌های سرشت سوگوارانه آن بوده است. به عبارت دیگر، حضور پررنگ عنصر عاطفه در گزارش واقعه کربلا به ویژه در بخشی که به جوانان و نوجوانان مربوط می شود، انواعی ...

متن کامل

نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دورۀ اسلامی

نقش و سهم واقعی ریاضی‌دانان در فرایند تکوین معماری از زوایای تاریک و مورد اختلاف مطالعات علوم و معماری در دور? اسلامی است. با توسع? فعالیت‌های عمرانی و نیاز به علوم ریاضی در سده‌های نخست، ریاضی‌دانان به معماران و صنعت‌گران در برخی مسائل ریاضی مشاوره می‌دادند. ریاضی‌دانان افزون بر سرپرستی ساخت برخی بناهای حکومتی، واسط? کاربرد دقیق‌تر علوم ریاضی در گروهی از معماران و صنعت‌گران تا سد? چهارم هجری ش...

متن کامل

بررسی سیر تاریخی تحوّلات ادبی ایران در دوره ساسانی (224-651 م) به استناد متون مانوی

موضوع این پژوهش بررسی سیر تاریخی تحوّلات ادبی ایران در دوره ساسانی(224 – 651 م) بااستنادبه متون مانوی است .این بررسی نشان می دهد که ادبیات ایرانی در ادبیات فارسی خلاصه نمی شود ، بلکه بسی گسترده تر از ادبیات فارسی است . اوراقی که در تورفان و فَیوم کشف شده اند و همچنین نوشته های مربوط به دین مانی ، دلبستگی او و پیروانش به شعر و ادبیات را به خوبی آشکار می کنند . بسیاری از متن ها شعر و سرود است و است...

دل سوخته به روایت عقل پخته: مرد برهان در وادی عرفان

نبوغ استثنایی و شخصیت منحصر به فرد و جامعیت علمی ابن سینا در قرن پنجم،  مبین ذو ابعاد بودن وی است. به دلیل برجستگی او در حوزه‌های فلسفه و حکمت و طبابت (پزشکی)، برخی از وجوه دیگر شخصیتش، از جمله عرفان و شهود، مغفول مانده است. بررسی آثار وی در اشارات و تنبیهات، معراج‌نامه و رسائل، در باب نفس و عشق و ...، معرف گرایش عمیق عرفانی اوست و علاوه بر تسلط علمی، نشان‌دهنده‌ی درگیری عملی وی با این حوزه‌ی پ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

دوره 2

شماره 3 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023